Performance review nima?

Zamonaviy kadrlar boshqaruvida xodimlarning ish samaradorligini baholashning asosiy amaliyotlaridan biri — bu Performance review tizimidir. Ushbu tizim xodimning mehnat natijalarini obyektiv tahlil qilish, uning kuchli va zaif tomonlarini aniqlash, kasbiy rivojlanish yo‘nalishlarini muhokama qilish hamda kelgusi davr uchun maqsadlar belgilash imkonini beradi.

Performance review mohiyati

Performance review — bu rahbar yoki HR bo‘limi tomonidan xodim ishini muntazam va tizimli baholash jarayoni. Oddiy nazoratdan farqli o‘laroq, bu jarayon faqat bajarilgan vazifalarga emas, balki maqsadga erishish, kompetensiyalar, xulq-atvor va kasbiy o‘sishga ham e’tibor qaratadi.

Jarayon odatda fikr-mulohaza yig‘ish, natijalarni xodim bilan muhokama qilish, yaxshilanish rejasini shakllantirish va yangi maqsadlarni belgilashni o‘z ichiga oladi. Shu tariqa xodim kompaniya kutayotgan natijalarni aniq tushunadi va rivojlanishi kerak bo‘lgan jihatlarni bilib oladi.

Performance review maqsadlari

Performance review quyidagi maqsadlarga xizmat qiladi: xodimning o‘z lavozim majburiyatlarini qay darajada samarali bajarayotganini baholash, kuchli va zaif tomonlarini aniqlash, rivojlanish va o‘qitish rejalarini shakllantirish, konstruktiv fikr-mulohaza orqali motivatsiyani oshirish, shaxsiy maqsadlarni kompaniya maqsadlari bilan uyg‘unlashtirish hamda kasbiy o‘sishni rejalashtirish.

Shu tarzda, Performance review nafaqat natijalarni baholaydi, balki xodimning o‘sishiga ham turtki beradi, jarayonni tizimli va shaffof qiladi.

Performance review turlari

Kompaniyaning madaniyati va baholash maqsadlariga qarab, bir nechta formatlar qo‘llaniladi:

• An’anaviy format — baholash odatda rahbar tomonidan yilda bir yoki ikki marta amalga oshiriladi.
• 360 daraja — rahbar, hamkasblar va bo‘ysunuvchilardan fikr-mulohaza yig‘iladi, ba’zan xodimning o‘zi ham o‘zini baholaydi.
• Uzluksiz format — yil davomida muntazam uchrashuvlar va natijalar tahlili o‘tkaziladi.
• Maqsadga yo‘naltirilgan format — baholash aniq KPI va topshiriqlarga asoslanadi.

Har bir kompaniya o‘z hajmi va resurslariga qarab eng mos formatni tanlaydi.

Performance review bosqichlari

Jarayon odatda besh asosiy bosqichdan iborat bo‘ladi:

1. Tayyorlov — bajarilgan ishlar, erishilgan natijalar va KPI ko‘rsatkichlari haqida ma’lumot to‘planadi.
2. Fikr-mulohaza — rahbar va xodim o‘rtasida natijalar muhokama qilinadi, kuchli va zaif tomonlar tahlil qilinadi.
3. Maqsad qo‘yish — kelgusi davr uchun aniq maqsadlar belgilanadi.
4. Rivojlanish rejasini tuzish — o‘qish, malaka oshirish yoki yangi ko‘nikmalarni rivojlantirish yo‘nalishlari belgilanadi.
5. Hujjatlashtirish — natijalar hisobot yoki HR hujjatiga rasmiy tarzda kiritiladi.

Bunday yondashuv baholash jarayonini shaffof va izchil qiladi.

Afzalliklari

Performance review tizimi ham xodim, ham kompaniya uchun foydali. Xodim uchun — ish beruvchining kutgan natijalarini aniq tushunish, o‘z faoliyatini tahlil qilish, rivojlanish uchun yo‘nalish olish imkonini beradi. Kompaniya uchun esa — samaradorlikni oshirish, xodimlar almashuvini kamaytirish, potentsial liderlarni aniqlash va korporativ madaniyatni mustahkamlash imkonini beradi.

Baholashdagi obyektivlik

Performance review’ning muvaffaqiyat kaliti — bu obyektivlik. Rahbar subyektiv fikrlardan ko‘ra aniq natijalar va faktlarga tayanishi lozim. KPI kabi o‘lchanadigan ko‘rsatkichlar baholashni adolatli va shaffof qiladi.

Fikr-mulohaza tanqid emas, rivojlanishga turtki beruvchi bo‘lishi kerak. Bu yondashuv tizimga bo‘lgan ishonchni oshiradi va xodimlarning ishtirokini kuchaytiradi.

Qancha tez-tez o‘tkaziladi

Performance review odatda yilda bir yoki ikki marta o‘tkaziladi, ammo ba’zi kompaniyalar uni har chorakda yoki hatto oyda bir marta tashkil etadilar. Bu usul tezkor tuzatishlar kiritish va motivatsiyani doimiy ushlab turishga yordam beradi.

Amaliy tavsiyalar

Performance review jarayonini muvaffaqiyatli yo‘lga qo‘yish uchun: baholash maqsadlarini oldindan aniqlash, ko‘rsatkichlarni xodim bilan kelishish, miqdoriy va sifat ko‘rsatkichlarini uyg‘unlashtirish, natijalarni hujjatlashtirish, konstruktiv fikr-mulohaza berish va uni motivatsiya yoki lavozim o‘sishi bilan bog‘lash tavsiya etiladi.

Performance review — bu zamonaviy kompaniyalarda xodimlar samaradorligini boshqarishning strategik vositasi bo‘lib, u natijadorlikni oshiradi, kadrlarni rivojlantiradi va korporativ madaniyatni mustahkamlaydi.